ВОПРОСЫ И ОТВЕТЫ

по вопросу «Мониторинг иностранного финансирования»

 

Введение

Согласно изменениям (введены в действие с 11 октября 2016 года), внесенным в Кодекс Республики  Казахстан «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» (Налоговый кодекс), требования по предоставлению отчетности распространяются на физических и юридических лиц и (или) структурных подразделений юридического лица, получивших деньги и (или) иное имущество от иностранных государств, международных и иностранных организаций, иностранцев, лиц без гражданства на:

1) оказание юридической помощи, в том числе правое информирование, защиту и представительство интересов граждан и организаций, а также их консультирование;

2) изучение и проведение опросов общественного мнения, социологических опросов (за исключением опросов общественного мнения и социологических опросов, проводимых в коммерческих целях), а также распространение и размещение их результатов;

3) сбор, анализ и распространение информации, за исключением случаев, когда указанная деятельность осуществляется в коммерческих целях.

Приказами Министра финансов Республики Казахстан от 19 октября 2016 года №553 и 554 утверждены соответствующие нормативные правовые акты, определяющие порядок, срок и формы уведомлений и сведений о получении и расходовании денег и иного имущества.


 

Құқықтық ақпарат беру - Қазақстан Республикасы заңнамасының мәселелері бойынша ауызша, жазбаша нысандарда, электрондық цифрлық қолтаңбамен куәландырылған электрондық құжат нысанында не көріп танысу түрінде ақпарат ұсыну арқылы белгіленбеген тұлғалар тобына көрсетілетін, мемлекет кепілдік берген заң көмегінің түрі («Мемлекет кепілдік берген заң көмегі туралы» 2013 жылғы 3 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңы 1-бабының 1-тармағы).

 

Салық кодексінің ережелеріне сәйкес, қызметті жүзеге асыру:

1) осындай қызметіне орай табыс алу мақсаты жоқ;

2) алынған таза табысты немесе мүлікті қатысушылар арасында бөлмейтін ұйым коммерциялық емес ұйымға жатады.

Осыған байланысты, көрсетілген жағдайлар болған жағдайда, қызметі коммерциялық емеске теңестіріледі. 

Жол жүру, тұру және тәуліктік шығындарды өтеу үшін шетелдік көздерден алынған ақшалай қаражат Салық кодексінің 14-бабы 1-1-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген мақсаттарға бағытталған жағдайда мәліметтер мен хабарламаларда өзге де мүлікті және ақшаны алғаны туралы көрсетілуге тиіс. Бұл ретте осы қаражаттардың шығындары өз қажеттіліктерінің шығындары болады.

Салық кодексінің 14-бабы 1-1-тармағының екінші бөлігінің 1)-16) тармақшаларында ерекшеліктер көзделген. Басқа жағдайларда норманың әрекетіне көрсетілген қызмет коммерциялық мақсатта жүзеге асыратын жағдайларды қоспағанда, жинау, талдау және ақпаратты таратуды жүзеге асыратын барлық тұлғалар жатады.

Салық кодексінің 14-бабының 1-1-тармағы 1) тармақшасында көрсетілген мақсаттарға шетелдік көздерден негізгі құралдар ретінде мүлікті тұлғамен алынған жағдайда, 10 жұмыс күні ішінде мемлекеттік кірістер органдарына Хабарлама ұсынылады. Жеке және заңды тұлғалар шет мемлекеттерден, халықаралық және шетелдік ұйымдардан, шетелдіктерден, азаматтығы жоқ адамдардан алынған ақшаны және (немесе) өзге де мүлікті алғаны және жұмсағаны туралы мәліметтерді есепті тоқсаннан кейінгі екінші айдың 15 күнінен кешіктірмей мемлекеттік кірістер органдарына ұсынуға тиіс

Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамаға сәйкес бухгалтерлік есепті енгізу бойынша дара кәсіпкер болып табылмайтын тұлғаларға қолданылмайды. Салық кодексінің 14-бабының 1-1-тармағы 1) тармақшасында көрсетілген мақсатта ақша және (немесе) өзге де мүлікті алған жеке тұлға, ақша және (немесе) өзге де мүлікті алғаны және жұмсағаны туралы мәліметтерді толтыру кезінде ақша және (немесе) өзге де мүлік алынған шеңберінде жеке тұлғаның іс жүзінде жүргізілген шығындары көрсетіледі. Бұл ретте жеке тұлғаның жүргізілген шығындары, құжаттармен расталуы тиіс. 

Біріншіден, Салық кодексінің 14-бабы 1-2-тармағына сәйкес осындай ұйым ақпаратты шетелдік субъектілерінің қаражаты есебінен тарататынын көрсетуге міндетті. Бірақ, хабарламаны және мәліметтерді жасау кезінде қоғамдық ұйым аталған баптың 1-1-тармағын басшылыққа алу қажет. Тиісінше, мұндай жағдайда қоғамдық ұйым ақпаратты таратуға алынған (бөлінген) ақшалай қаражатқа есеп беру қажет.

Хабарлама мен мәліметтер салық заңнамасына сәйкес ұсынылатындықтан, оларға Салық кодексінің 57-бабының талаптары қолданылады. Яғни, салық есебін жүргізу есептеу әдісі бойынша теңгеде жүзеге асырады.

Шын мәнінде, шетелдік қаржыландыруды алған құжаттық немесе электрондық растауы болмаған жағдайда, онда мүмкін деп есептелсін.

Салық кодексінің 14-бабы 1-1-тармағында тұлғалармен хабарлама мен мәліметтерді ұсыну жағдайлардың толық тізбесі келтірілген.

Осылайша, шетел азаматынан ұйымдарға құрылтай жарнасы ретінде алынған ақша және (немесе) өзге де мүліктер мемлекеттік кірістер органдарына хабарламалар мен мәліметтерді ұсыну үшін негіз болып табылмайды.

Егер семинарға қатысу Салық кодексінің 14-бабы 1-1-тармағында көрсетілген қызметті жүзеге асыру бойынша тікелей міндеттері қатысушыға жүктелсе, онда мұндай қатысушы мемлекеттік кірістер органдарына хабарлама мен мәліметтер ұсынуға міндетті.

Салық кодексінің 14-бабы 1-1-тармағының екінші бөлігінің 1)-16)-тармақшаларында ерекшеліктері анықталған. Қалған жағдайларда бұл норма заңды тұлғалар нысандары арасындағы айырмашылықтарды белгілемейді. Норманың әрекетімен коммерциялық мақсатта қызметін жүзеге асырған кездегі жағдайларды қоспағанда, жинау, талдау және ақпаратты таратуды жүзеге асыратын барлық тұлғалар жатады.

Яғни, коммерциялық нысандағы заңды тұлға жинау, талдау және ақпаратты тарату бойынша қызмет мақсатында коммерциялық анықтау үшін өлшемі болып табылмайды.

Есептілікті ұсыну бойынша талаптар жеке тәжірибелі заңгерге, заң қызметін көрсету бойынша шетелдік көздерден ақша және (немесе) өзге де мүлікті алған, оның ішінде оң хабардар ету, қорғау және азаматтарға және ұйымдарға өкілдік еткен, сондай-ақ оларға кеңес берген жағдайда таратылатын болады. 

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2016 жылғы 19 қазандағы № 554 бұйрығымен бекітілген, Қағидамен сәйкес мәліметтер, сондай-ақ Ақша қаражатын алғандығы туралы тізілім және Шетелдік субъектілерден ақша қаражатының жұмсалуы туралы тізілімінде қамтылған.

Жеке мұқтажына жұмсаған жағдайда жеке тұлға шығындары туралы Тізілімнің «B» және «C» бағаналарында өзінің ЖСН және Аты-жөні, әкесінің атын көрсетеді.

Салық кодексінің 14-бабы 1-1-тармағы жеке және заңды тұлғаның арасындағы айырмашылықты енгізбейді. Тиісінше, Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2016 жылғы 19 қазандағы № 553 және 554 бұйрықтарымен бекітілген, сәйкесті ақшаны және өзге де мүлікті алғаны және жұмсағаны туралы мәліметтер мен хабарламалардың тәртібі, мерзімі және нысандары заңды және жеке тұлғаларға қолданылады.